Dini Bayramlarımız ve Bayramlaşmanın Önemi

0
1694

Bayramlar, insanlar arasındaki sevgi bağlarının güçlendiği, dargınların barıştığı, toplumsal dayanışmanın arttığı, kardeşlik ruhunun canlandığı, yaşlıların, hastaların, kimsesizlerin ziyaret edildiği, hediyeleşme, birlikte yeme-içme, paylaşma ve ikramların olduğu, neşe, sevinç, eğlence dolu, huzurlu ve mutlu günlerdir.

Kurban ve Ramazan bayramları, yılda iki defa da olsa insanların birbirlerini hatırladığı, aradığı, ziyaret ettiği, dargınlıkların bittiği, aile, kardeşlik ve sevgi bağlarının güçlendiği önemli ve özel günlerdir.

Çocukluğumuzda, günler öncesinden bayram hazırlıkları yapılırdı: Bayram temizliği yapılır, bayramlıklar alınır, bayram tatlıları yapılır, gelecek misafirler için yemekler hazırlanır, uzaktan gelecek aile yakınları özlemle beklenirdi. Bayram günlerinde zorunlu işler hariç başka işler yapılmaz, sadece bayramlaşma yapılırdı.

Bayram sabahı erkenden kalkılır, mümkünse banyo yapılır, en güzel elbiseler giyinir, güzel kokular sürünür erkekler camiye giderdi. Bayram namazından sonra köy odalarında, her evden gelen yemekler topluca yenir, toplu bayramlaşmalar olurdu. Bayramlarda aynı beldede yaşayan insanlar birbirlerini ziyaret ederek bayramlaşırlardı. Bayramlarda dargınlar barıştırılır, kardeşlik bağları güçlenirdi.

Mezarlıklar ziyaret edilir, mezarlar temizlenir, Kuran okunur, dualar edilir, ahirete göçmüş olan yakınlar da hatırlanırdı.

Köyün çocukları en güzel elbiselerini giyer, köy odalarına bayramlaşmaya giderdi. Odada bulunanların eli öpülür, verilen şekerler alınarak diğer köy odalarının yolu tutulurdu.

Zamanla köy odalarının yerini ailenin en büyüğünün evinde, diğer aile bireylerinin bir araya geldiği, beraber yemeklerin yendiği, yemekten sonra bayramlaşmaların olduğu, çocukların el öperek harçlıklarını aldığı, akrabaların, komşuların, dostların, yaşlıların ziyaret edilerek bayramlaşıldığı güzel uygulamalara döndü.

Günümüzde, özellikle şehir hayatında aileler kendi içinde bayram günlerini diğer günlerden fazla bir farkı olmayan tatil günleri olarak kutlamaya başladı.

Bayramlarda çocuklar, yetimler, yoksullar sevindirilmelidir. Hastalar, kimsesizler, komşular ziyaret edilmelidir. Arkadaşlar, dostlar unutulmamalıdır. Hiç olmazsa telefonla arayarak bayramlaşıp hâl hatır sorulmalıdır. İnsanlar aranmanın değerini, yaşlanıp yalnız kaldığında, kapısını çalan kimsenin olmadığı, telefonla bile aranmadığı zaman daha iyi anlar…

Bayramlarda anne ve baba ziyaretleri çok önemlidir. İnsan yaşlandıkça: “paraya, pula” değil, ilgiye, sevgiye, değer verilmeye, önemsenmeye ihtiyacı vardır. Bir anne ve baba için sevdiklerinin onları ziyaret etmesi; onları hayata bağlar, yaşama sevinci verir. Anne ve babalar bayram günlerini özlemle beklerler.

Bayram ziyaretleri anne ve babalar için “ilaç gibidir.” Bazen anne ve babalar sadece bayramda kavuşmak ümidi ile hayal kurar, bayrama kavuşma ümidi ile yaşarlar. Kurulan hayaller insana yaşama sevinci verir. Hayatın bir anlamı olur. Dayılar, tezeler, amcalar… ziyarette unutulmamalıdır.

Günümüzde insanların birçoğu bayram günlerini tatil günleri olarak görmeye ve ona göre planlar yapmaya başladılar. Tatile gidilecekse bile, yakın akrabalarla bayramlaştıktan, yaşlılar ziyaret edildikten… kısaca bayramlaşma bittikten sonra gidilmelidir. Tatili istediğiniz zaman yapabilirsiniz, ancak bayramları istediğiniz zaman kutlayamazsınız. Bayram günlerinde insanların duyguları, beklentileri ve psikolojileri farklıdır.

Bayramlaşmaları önemsemeyen insanlar neleri kaybettiklerinin farkında değiller. Bayramı bayram tadında kutladığımızda; değerlerimizi yaşatmış oluruz. Aile bireyleri arasında sevgi bağları güçlenir. Anne, baba, yakın akrabalar ve uzak akrabalar ziyaret edilerek aile bağları güçlendirilir. Çocuklar yakın akrabaları tanır, onlar ile olan bağları güçlenir.

Bayram günleri sadece tatil günlerine dönüşürse, insanlar sevdiklerinden, akrabalarından uzaklaşır, yalnızlaşır, bencilleşir, insanlar arsındaki bağ menfaat (çıkar) bağı olur. Senin değerin karşındakinin işine yaradığı kadar olur.

Bayramlar güzellikleri paylaşmak için bir fırsattır.

Bayramların insan açısından, toplum açısından büyük faydaları vardır.

Kurban toplumda kardeşlik, yardımlaşma ve dayanışma ruhunu canlı tutar. Sosyal adaletin gerçekleşmesine katkıda bulunur. Zengini cimrilikten, dünya malına olan tutkunluktan kurtarır.  Et alma imkânı olmayan yoksulların ete kavuşmasına sebep olur.

Kurban verilen nimete şükür için kesilir. Kurban zengine malını Allah rızasını kazanmak için başkaları ile yardımlaşma ve paylaşma kapılarını açar. Hem Allaha olan şükrünü yerine getirmiş hem malındaki fakirin hakkını vermiş hem de insanların hayır duasını almış olur.

Kurbanın etinin bir kısmının aile fertlerince tüketilmesi, misafirlere ikram edilmesi, ihtiyaç sahiplerine verilmesi; toplumsal barışı ve huzuru sağlar.

Ramazan, nimetin kıymetinin bilindiği, nimete şükredildiği, sofraların yoksullarla paylaşıldığı, sabrın öğrenildiği, toplumsal dayanışmanın olduğu günlerdir. Oruç sadece yemeden içmeden değil, bütün olumsuz söz, davranış ve düşüncelerden uzak olmaktır…

Bayramlar tatil günleri değil, kardeşlik, dostluk ve akrabalık bağlarının güçlendirildiği günlerdir. Bayramlaşmak dinimizin yapmamızı emrettiği bir ibadettir.

Peygamber efendimiz bir Hadis-i Şeriflerinde şöyle buyuruyor:” İman etmedikçe cennete giremezsiniz, birbirinizi Allah için sevmedikçe hakiki Müslüman olamazsınız. Size birbirinizi sevmenizin yolunu söyleyeyim mi? Aranızda selamı yayınız.”

Selamlaşma insanlarla iletişim kurma, hâl hatır sorma, benden sana zarar gelmez demektir.

İnsanlarla konuşup kendinizi anlatmazsanız, insanlar sizi görmek istedikleri gibi görür. Bayramlar insanlarla konuşmak, bilgi paylaşmak için iyi bir fırsattır.

Nasıl ki kurbanın derisi kurbanın bir parçası ise; bayramlaşmak da bayramın önemli bir parçasıdır.

Aynı kurumda çalışan insanların birbirleri ile bayramlaşması; çalışanlar arasında olan kırgınlıkları giderir, kardeşlik duygusunu, paylaşmayı ve verimliliği artırır.

Koronavirüs tedbirleri elden bırakılmamalıdır. El öpmek, sarılmak, fazla yakın olmak, fazla kalabalık bir yerde bulunmak bayramlaşmanın şartlarından değildir.

Bayramları bayram tadında kutlamak dileğiyle hayırlı bayramlar.

Hurşit EKİNCİ

Eğitim Uzmanı