Çocuklarla Evde Yapılabilecek Eğitim Etkinlikleri

0
1709

Korona virüs ( Covid- 19 )  nedeni ile bir nevi evlerimize hapsolmak zorunda kaldık. Bu durumun daha ne kadar süreceğini bilmiyoruz. Akıllı insan olumsuzlukları fırsata çevir. Zaman geçiyor, çocuklar büyüyor. Çocukların eğitimden geri kalmaması gerekiyor.

Zaman ve sağlık, insanın en kıymetli hazineleridir. Kaybedildiğinde geri getirilmesi ve geri kazanılması mümkün değildir. Okullar eğitimin verildiği tek mekânlar; öğretmenler de eğitimi veren tek eğitimciler değildir.  Çocukların ilk eğitimlerini aldığı mekânlar evleri, ilk ve en etkili öğretmenleri anneleridir.

Evler, çocukların davranış özellikleri kazandığı,  karakterlerinin şekillendiği, el becerilerinin geliştiği, yeteneklerinin keşfedildiği, değerlerimizin öğretildiği ve içselleştirildiği, ilk bilgilerin öğrenildiği yerlerdir. Evlerimizde de çocuklarımıza nitelikli eğitim vermemiz mümkündür.

John F. Kennedy Amerika’nın 35. başkanı olduğu zaman, kardeşlerini Bakanlık görevlerine getirir. Bu duruma itiraz edenlere şöyle cevap verir: “ Onlar birer Kennedy” der. Kennedy olmanın ayrıcalığının ne olduğu sorulduğunda şöyle cevap verir: “ Bizleri annemiz yetiştirdi. Her sabah annemiz kalktığında günlük gazeteleri okur, önemli yerleri keser ve evdeki panoya asardı. Bizler kalktığımızda kahvaltıdan önce panodaki yazıları okurduk.  Annemiz panodaki yazıları okumadan bizleri kahvaltı masasına oturtmazdı…”

Çocuklarımızı eğitmek istiyorsak; önce annelerin ve babaların eğitilmesi, gerekli bilgileri öğrenmesi gerekir. Çünkü çocuklar anne ve babalarını taklit ederler. Onların her yaptıklarını iyi, her söylediklerini doğru olarak kabul ederler. Öncelikle anne ve babalar çocuklarının nasıl olmalarını istiyorlarsa kendileri o şekilde olmalı, davranış ve konuşmaları ile örnek olmalıdırlar.

Evde çocukların gelişimine ve yaşına uygun olarak eğitim faaliyetleri yapılabilir. Yapılacak faaliyetlerle, öncelikle aile fertleri arasındaki bağlar güçlendirilmelidir. Sevgi, saygı, sabır, dürüstlük, doğruluk, güvenilir olmak, paylaşma, yardımlaşma ve nezaket kuralları gibi değerler öğretilmeli ve içselleştirilmelidir.

Çocuklara insanların hayatta beklenmedik zorluklarla karşılaşılabileceği, zor zamanlarda yapılması gerekenler, olumsuz zannedilen şeylerden de olumlu dersler çıkartılması gerektiği uygun bir dille anlatılmalıdır.

Çocuklarda, duygu kontrolü ve olumlu davranış kazandırma eğitimine önem verilmelidir. Düzenli ve derli toplu olma, planlı yaşama, sorumluluklarını bilme, empati yapma, paylaşma, pozitif olma, her şeyde bir güzellik bulma, bardağın dolu tarafına bakma, basit şeylerle mutlu olabilme, var olanla yetinme, zorluklarla mücadele etme, ev işlerini öğrenme ve yapma alışkanlıkları kazandırılmalıdır.

Öncelikle çocukların da görüşleri alınarak bir çalışma programı ve zaman çizelgesi hazırlanmalıdır. Yapılacak faaliyetler ve zaman çizelgesi çocuklar ile birlikte hazırlanmalıdır. Mümkünse görev dağılımı ve sorumluluklar belirlenmeli, yapılacak faaliyetler ve zaman çizelgesi yazılı hale getirilmelidir. Belirlenen kurallara uymayanlara yaptırımların olacağı belirlenmeli ve aile fertlerinin imzaları ile birlikte evin görülen bir yerine asılmalıdır.

Erken kalkmak alışkanlık haline getirilmelidir. Zamanın etkin ve verimli kullanılması gerekir. Çocuğun beden ve zihnini geliştirici, enerjisini boşaltıcı, sıkılmasını önleyici, düşünme becerilerini geliştirici etkinlikler yapılmalıdır. Evde yapılabilecek etkinlikler:

Saat 09.00 da kahvaltı yapılmalıdır. Kahvaltıdan önce aile fertleri sorumluluklarını yerine getirmelidir. Çocuklar odalarını ve eşyalarını toplamalı, kahvaltı hazırlamada anneye yardım edilmelidir. Kahvaltıda o gün yapılacaklar paylaşılmalıdır. Kahvaltı sonrası sofranın kaldırılmasına, bulaşığın yıkanmasına ve evin düzenlenmesine yardım edilmelidir.

Çocuk ilkokul, ortaokul veya lisede öğrenci ise televizyondan veya internetten yapılan uzaktan eğitimi takip etmesi titizlikle sağlanmalıdır. Ancak eğitimin verimli olması için ders saati başlamadan önce o gün işlenecek konular hakkında bilgi sahibi olunmalı, ders dikkatlice izlenmeli, dersten sonra konu tekrarı yapılmalıdır.

Çocuğun etkili öğrenmesi için; çocukta merak duygusu uyandırılmalı, öğrenme arzusu uyandırılmalı ve planlı olarak çalışma imkanı sağlanmalıdır.

Çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırılmalıdır. Çocuklara okuduğunu anlama, okuduğu metinden çıkarım yapabilme, fikir üretebilme ve  kendini ifade edebilme becerisi kazandırılmalıdır.

Ortak kitap okuma ve değerlendirme saatleri yapılmalıdır. Çocuklardan okuduğu kitap ile ilgili özet konuşma istenmelidir. Mümkünse çocuktan kendisini sahne olarak belirlenen yere gelerek konuşması istenmelidir.

Çocuklarla şiir okuma yarışması düzenlenebilir.

Güzel şarkı söyleme yarışması yapılabilir.

Güzel resim yapma yarışması yapılabilir.

Birlikte ev işleri yapılabilir.

Birlikte yemek, pasta, kek yapılabilir, sofra hazırlanabilir.

Çocuklarla zihinlerini, bedenlerini ve becerilerini geliştirici oyunlar oynanabilir.

Küçük topla basket atma ve benzeri sportif yarışmalar yapılabilir.

Çocukların kendi oyuncaklarını yapması (oyuncak bebek, araba yapımı…) fırsatı verilmelidir.

Bilmece, bulmaca, puzzle çözülebilir.

Kağıttan uçak, süsleme ve oyuncaklar yapılabilir.

İsim ve şehir bulmaca oyunu oynanabilir.

Evin balkonunda küçük bitkiler ve çiçekler yetiştirilebilir.

Körebe ve saklambaç benzeri oyunlar oynanabilir.

Hazine arama (odaya saklanılanı bulma) oyunu oynanabilir.

Çocuklarla küçük deneyler yapılabilir.

Çocuklarla birlikte drama yapılabilir. Evdeki imkanlar kostüm olarak kullanılarak kısa hikayeler canlandırılabilir.

Telefonla büyükler, akrabalar aranarak akrabalık bağları güçlendirilebilir.

Birlikte ibadet edilebilir, dua edilebilir, Kuran-ı Kerim okunabilir.

Çocuklara güzel hikayeler ve masallar okunabilir, anlatılabilir.

Önemli olan, çocuğun başarısı değil, gösterdiği gayret takdir edilmelidir.

Eğitim hayat boyu devam eden bir süreç olarak kabul edilmelidir. Şartlar ne olursa olsun, her şarta, her yaşa uygun bir eğitim ortamı oluşturulmalıdır. Eğitim çocukların yaşına, gelişimine, psikolojisine uygun olmalıdır. Disiplin olmalı. Çocukların kurallara uyması takip edilmeli, ancak baskı ve zorlama olmamalıdır.

Çocukların evde kalmaları dolayısıyla; sıkılma, yaşlarının getirdiği psikolojik durumdan dolayı olumsuz davranışları, anlayışla karşılanmalı, tatlı dil, güler yüz, tatlı sözle ikna edilmelidir. Çocuklarla oyun tadında, çocukların severek yapacağı etkinlikler yapılmalıdır.

Yarının şartlarına ve ihtiyaçlarına göre öngörüler yapılmalı ve her türlü şartta eğitim hayatımızın önceliği olmalıdır.

“Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” Bilenlerden olmalıyız.

 

Hurşit EKİNCİ

Eğitim Uzmanı